لزوم بازنگری مقررات تاسیس شرکت پروژه

تامین مالی پروژه‌ها در اقتصادی که تامین مالی بانک محور دارد با چالش‌های زیادی روبه‌رو است. از یک سو تبدیل دارایی بانک‌ها به دارایی ثابت و مشکلات و ریسک‌های نقدینگی آنها و از سوی دیگر ریسک بالای تامین مالی پروژه‌ها به سبب ماهیت آنها سبب شده است که تامین مالی در این مرحله تا حد ممکن سخت و حتی ناممکن جلوه کند. تاسیس شرکت پروژه (سهامی عام) از نمونه اقدامات لازم در خصوص تسهیل تامین مالی پروژه‌ها در بازار سرمایه و محرک سرمایه‌گذاری در بخش حقیقی اقتصاد است. هدف از حضور شرکت پروژه (سهامی عام) در بازار سرمایه هدایت نقدینگی موجود در بازار سرمایه به سمت پروژه‌های مولد کشور است به نحوی که عموم مردم نیز با سرمایه‌های خرد خود بتوانند در سودآوری این پروژه‌ها سهیم باشند و منافع دوسویه‌ای را برای اقتصاد کشور و سرمایه‌گذاران فراهم کند.
دستورالعمل نحوه صدور مجوز عرضه عمومی شرکت پروژه (سهامی عام) در مهر ماه سال ۱۴۰۰ برای اولین بار ابلاغ شده و طی ۳ سال گذشته بارها اصلاح شده است. طی آخرین اصلاحات انجام شده، حداقل سرمایه لازم جهت صدور مجوز عرضه عمومی برای شرکت پروژه پانصد میلیارد تومان است که مؤسسان باید حداقل نصف سرمایه شرکت را خود تادیه کنند. آورده موسسان در دو قالب نقدی و غیرنقدی به نحوی که در راستای موضوع فعالیت اصلی شرکت باشد، قابل پرداخت است. درصد تکمیل پروژه‌ای که به عنوان آورده غیرنقدی توسط مؤسسان در نظر گرفته می‌شود، نباید کمتر از ۲۰ درصد باشد که توسط کارشناسان رسمی دادگستری تعیین و اعلام می‌شود.
ارزش پروژه نیز از روش خالص ارزش دارایی‌ها تعیین می‌شود. همچنین دارایی‌های غیرنقد باید دارای اسناد مالکیت بوده و فاقد هرگونه معارض و محدودیت نقل و انتقال باشد. موسسان موظف هستند تمامی مجوزهای لازم (اعم از مجوزهای آب، برق و ... ) برای اجرای پروژه را اخذ کرده و در طرح کسب و کار درج کنند و مطابق با طرح کسب و کار ارائه شده پروژه یا طرح باید حداکثر ظرف مدت ۵ سال با ظرفیت پیش‌بینی شده به بهره‌برداری برسد.
در حال حاضر تنها یک مورد تامین مالی از طریق تاسیس شرکت پروژه (سهامی عام) شکل گرفته است که پس از پذیرش در بورس تهران، سهام آن در بازار سرمایه‌گذاری حرفه‌ای بورس معامله می‌شود. این در حالی است که بازار سرمایه ایران می‌تواند از طریق تشکیل شرکت‌های پروژه (سهامی عام) بخش بزرگی از نقدینگی سرگردان در جامعه را به جای رفتن به سمت سوداگری در بازار طلا، ارز و ... به بخش مولد اقتصاد هدایت کند. نقدینگی موجود در کشور هم‌اکنون به رقم حدود ۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان رسیده است که هدایت تنها بخش کوچکی از آن به پروژه‌های توجیه‌پذیر فنی و مالی می‌تواند فضای اقتصاد کشور را متحول کند.
علی‌رغم اصلاحات انجام شده در دستورالعمل نحوه صدور مجوز عرضه عمومی شرکت پروژه (سهامی عام) اما همچنان به نظر می‌رسد چالش‌های مهمی در این مسیر باقی‌مانده است که از سرعت تامین مالی پروژه‌ها از این روش و تاسیس و پذیرش شرکت‌های جدید کاسته است.
در حال حاضر از جمله اصلی‌ترین چالش‌ها در مسیر صدور مجوز عرضه عمومی شرکت‌های پروژه (سهامی عام) می‌توان به این موارد اشاره کرد: اولا «شرایط مورد نظر پروژه‌ها و مدارک مورد نیاز برای پذیرش و صدور مجوز عرضه عمومی شرکت‌های پروژه سهام عام شفاف نیست» دوم «فریند لازم برای پذیرش و صدور مجوز عرضه عمومی شرکت‌های پروژه سهام عام بسیار زمانبر است».با توجه به جمیع مطالب فوق و نیاز کشور به استفاده از این ابزار برای تامین مالی پروژه‌های زیرساختی، بازنگری در مقررات مربوط به تاسیس شرکت پروژه با هدف شفاف شدن شرایط و کاهش زمان امری ضروری ‌به‌نظر می‌رسد.

• احسان جنگجوی - مدیرعامل سبدگردان کوروش

• شماره ۵۵۵ هفته نامه اطلاعات بورس